Wat doet een schouwarts nu precies?
Misschien wordt deze vraag mij wel wekelijks een keer gesteld. Met een ‘oh de schouwarts komt zeker kijken of iemand echt dood?’, wordt dan meestal zelf het antwoord op de gestelde vraag gegeven. Maar dat is echter niet de voornaamste taak van een schouwarts. Uiteraard stelt deze, in de meeste gevallen is het een huisarts of de behandelend arts, eerst de dood vast. Maar vervolgens doet hij of zij ook een zogenoemde lijkschouwing. Dat betekent dat hij of zij onderzoekt wat de aard van het overlijden is.
Zo kan de schouwarts bepalen of er sprake is van een natuurlijke of niet-natuurlijke doodsoorzaak. Tot dat de schouwarts is geweest mag er na het overlijden niets aan het lichaam en de omgeving veranderen. De schouwarts kijkt bijvoorbeeld of er blauwe plekken zijn en checkt de medische historie van de overledene. Is de overledene aan een natuurlijke dood gestorven, dan vult de schouwarts de overlijdensverklaring in. Dit formulier wordt gebruikt om bij de gemeente het overlijden door te geven; er wordt door de gemeente waar het overlijden heeft plaats gevonden een akte van overlijden opgemaakt en toestemming gegeven voor begraven, cremeren of lichaam te schenken aan de wetenschap.
Het komt natuurlijk ook wel eens voor, dat de schouwarts vermoedt dat de dood niet op een natuurlijke wijze is ingetreden. De schouwarts belt dan ook de GGD die een lijkschouwer stuurt die een uitgebreider onderzoek naar de doodsoorzaak gaat doen. Aan de hand van zijn of haar bevindingen is het uiteindelijk aan de officier van Justitie of er nog verder onderzoek moet komen of dat het lichaam wordt vrijgegegen.
Overigens is er bij euthanasie altijd sprake van een niet-natuurlijke dood. Omdat dit uiteraard direct door de behandelend arts wordt gemeld, focust de schouwarts zich dan vooral op de vraag of de vereiste procedures op de juiste wijze zijn gevolgd.