‘Waar komt condoleren vandaan?’
Natuurlijk weet Monique waar het bij condoleren om gaat. Namelijk om, zoals dat zo mooi heet, je deelneming te betuigen aan de naasten van de overledene. “Maar waar komt het woord vandaan?’ schrijft zij aan mij. Zoals bij zoveel woorden ligt ook de oorsprong van het woord condoleren in het Latijn. Het is namelijk ontleend aan het Latijnse woord condolēre. En dit betekent ‘pijn voelen’. Dolor betekent pijn of smart. Uit de dertiende eeuw stamt het Franse werkwoord ‘condouloir’ wat zoveel betelent als ‘mede lijden’. Waarschijnlijk heeft dat ook te maken met de betekenis die wij aan het woord condoleren geven. Overigens, zo blijkt na wat speuren hiernaar op internet, werd dit woord voor het eerst in 1650 aangetroffen. Waar en in welke context blijft helaas echter ongewis.
“Gecondoleerd met uw verlies” is de standaardzin om je medeleven te betuigen. Daarmee is het ook de kortste manier om iemands verlies te erkennen. Je kunt natuurlijk ook zeggen: “mijn medeleven met uw verlies” of ‘’Wat erg voor je dat je … is overleden’’. In plaats van woorden kun je je medeleven ook tonen door een oprechte blik, een korte aanraking of door een knuffel. Als we dit laatste in verband met de coronamaatregelen weer mogen natuurlijk. Volgens de etiquette moet je overigens altijd iemand eerst condoleren voordat je informeert hoe het met de persoon gaat. Met andere woorden, eerst moet de dood worden erkend, pas daarna komen de zijpaden aan de beurt.
Je hoeft tijdens de condoleance niet persé de overledene te zien als je daar moeite mee hebt. Je kunt ook alleen de nabestaanden condoleren.
Er is geen etiquette over de tijdspanne waarin je iemand kunt condoleren. Meestal vindt men het gebruikelijk om de nabestaande binnen enkele weken te condoleren. Toch kan het ook na maanden of jaren nog waardevol zijn om aandacht te hebben voor het gemis van een dierbare en je medeleven tonen.